Wat zijn gluten?

Gluten zijn een groep eiwitten die voorkomen in granen, rijst en mais. Ze kunnen onderverdeeld worden in gliandines en glutenines. Het zijn vooral de gliandines die voor de nodige problemen zorgen en die aanleiding geven tot gluten intolerantie (coeliakie) of gluten allergie. Ze komen dus voor in bereide gerechten, broden, koeken maar ook dikwijls in de vegetarische keuken. Gluten zorgen namelijk voor de vastheid van het product. Men kan ze terug vinden in imitatievlees zoals seitan.

Ingrediënten zoals wilde rijst, quinoa, amaranth, boekweit, sojabonen en zonnebloempitten bevatten geen gluten en kunnen bij een gluten intolerantie wel gegeten worden.

Waar zitten gluten in

Zoals hierboven vermeld, komen gluten voor in graanproducten en dus natuurlijk ook in alle bereidingen ervan. We geven een aantal producten met gluten:

Op de dag van vandaag is er al heel wat glutenvrij voedsel op de markt. Ze zijn niet meer alleen verkrijgbaar in de speciaalzaak maar ook in de supermarkt rond de hoek. Wanneer men spreekt over ‘glutenvrij’ moet dit duidelijk op de verpakking vermeld worden. Het voedsel mag dan slechts 20 mg gluten/kg bevatten (Europese Verordening (EG) 41/2009). Wanneer het glutengehalte lager is dan 100 mg gluten/kg, mag men spreken over een ‘zeer laag glutengehalte’. Het geregistreerd anti-glutensymbool kan alleen met toestemming van de nationale coeliakievereniging gebruikt worden en is een gecertificeerd kwaliteitssysteem door BRC Food, IFS of HACCP.

Coeliakie of glutenintolerantie

Ongeveer lijdt 1% van de bevolking aan coeliakie of glutenintolerantie. Het is een auto-immuunziekte waarbij de gluten die in contact komen met de darmvlokken, deze aantasten of zelfs doen verdwijnen. Deze aandoening wordt erfelijk bepaald.

Darm- en maagspecialisten spreken niet meer van enkel coeliakie maar ook van een overgevoeligheid aan gluten omdat ze mogelijke verschillende symptomen teweeg brengen. De symptomen van coeliakie zijn:

• chronische diarree
• zware vermoeidheid
• gewichtsverlies
• nachtblindheid
• enz.

Anderzijds zijn er heel wat mensen die niet weten dat ze een glutenintolerantie vertonen en komen dit pas op latere leeftijd te weten of helemaal niet. Symptomen die duiden op mogelijk coeliakie zijn:

• hoofdpijn
• botpijn
• spijsverteringsproblemen
• constipatie
• depressie 
• tandproblemen

Wanneer de darmvlokken van de patiënt onaangetast blijven, spreekt men wel eens van latente of apatische coeliakie.

Gluten kunnen ook aanleiding geven tot een glutenallergie. Ook hier wordt de darmwand niet aangetast maar heeft de patiënt ademhalingsproblemen. 

Om zeker te zijn of de patiënt lijdt aan een glutenintolerantie gaat men bloedstalen en stalen van het dunne darmweefsel nemen.

Coeliakie of prikkelbare darmsyndroom (PDS)

Het is niet altijd evident om beiden uit elkaar te halen. Beiden kunnen dezelfde symptomen opwekken maar hebben andere inwendige oorzaken. Er zijn nog geen duidelijk relaties vast gesteld. Wel is het zo dat patiënten met een prikkelbare darm veel minder problemen en symptomen hebben wanneer ze geen gluten meer consumeren.

Gluten intolerantie en gluten allergie behandelen

De beste manier om van een glutenallergie of gluten intolerantie af te geraken is gewoonweg geen gluten meer eten. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Vooral jongeren hebben het lastig om geen gluten meer te eten omdat ze dikwijls ten op zichten van hun leeftijdsgenoten uit de boot vallen. Bijna alle bereide maaltijden bevatten gluten. men dient dus selectief te werk te gaan wanneer men zo weinig mogelijk last wil ondervinden van deze aandoening.

Een hype die hierop inspringt, is Paleo koken. Paleo is in principe glutenvrij en volgt de regel dat we terug koken zoals we dat vroeger in de oude tijd deden. Voor meer informatie kan men een kijkje nemen op de website van Paleo.

Een veel toegepast dieet is het FODMAP- dieet. Men eet dan enkel gerechten die laag zijn aan slecht opneembare suikers zoals disacchariden, oligosacchariden, polyolen (mannitol, sorbitol) enz. Deze geraffineerde suiker zorgt voor winderigheid en een opgeblazen gevoel.

Wilt u voor altijd komaf maken met darmklachten? Kijk dan op de website van Darmklachten plan.

Conclusie

Het blijft een moeilijk gegeven om geen gluten meer te consumeren. Gluten zitten namelijk in bijna alle bereide gerechten en in veel natuurlijke ingrediënten. Daarom raden wij u ook aan om een degelijk anti-glutenrecepten boek aan te schaffen zodat u lekker en gezond kan variëren. Daarbij dient men rekening te houden dat men voldoende vitaminen en vezels binnenkrijgt zoals vit. B die voornamelijk in granen voorkomt.